Przedawnienie mandatu – kiedy przedawnia się mandat karny?

Kierowcy, na których została nałożona kara grzywny w drodze mandatu karnego, nierzadko zastanawiają się, czy taki mandat się przedawnia. O przedawnieniu mandatu karnego możemy mówić wówczas, gdy we wskazanym w przepisach prawa okresie nie udało się wyegzekwować płatności za mandat, a późniejsza karalność wykroczenia ustaje i osoba, na którą został nałożony mandat karny, nie ma obowiązku jego opłacania.

Czy trzeba liczyć się z konsekwencjami, jeśli nie opłacimy mandatu karnego? Dowiedz się, kiedy możliwe jest przedawnienie mandatu, co się stanie, gdy nie opłacisz mandatu, wystawionego podczas kontroli drogowej lub mandatu z fotoradaru.

Rodzaje mandatów karnych w 2024 roku

To, czy mandat może się przedawnić, zależy przede wszystkim od rodzaju mandatu, jaki został wystawiony kierowcy. Za wykroczenia drogowe wystawiane są trzy rodzaje mandatów – kredytowany, gotówkowy oraz zaoczny. Mandat kredytowany wystawiany jest przez funkcjonariuszy policji (lub innych służb) najczęściej podczas kontroli drogowej. Kierowca może mandatu nie przyjąć, wówczas sprawa kierowana jest do sądu, który rozstrzygnie, czy kierowca powinien otrzymać taki mandat. Należy pamiętać, że w przypadku orzeczenia sądu o winie kierowcy, wszystkie koszty procesowe co do zasady ponosi właśnie kierowca. Zdecydowana większość kierowców przyjmuje mandat karny, składając na nim podpis. Od tego momentu mandat się uprawomocnia, a kierowca ma 7 dni na opłacenie mandatu. Może to zrobić przelewem bankowym, przelewem na poczcie lub kartą płatniczą na miejscu u funkcjonariusza policji, pamiętając o zachowaniu dowodu transakcji. Mandat kredytowany ulega przedawnieniu po 3 lat od jego przyjęcia – czyli od chwili, gdy staje się prawomocny.

Kredyt gotówkowy otrzymują kierowcy, którzy nie mają w Polsce stałego pobytu zamieszkania – obcokrajowcy, kierowcy wykonujący tranzyt przez Polskę, turyści oraz Polacy, którzy na stałe zamieszkują poza granicami Polski. Prawo nakłada obowiązek opłaty mandatu gotówkowego na miejscu u policjanta. Mandat gotówkowy nie ulega przedawnieniu.

Mandat zaoczny może być wystawiony przez funkcjonariusza policji lub inne służby do tego uprawnione, gdy nie ma wątpliwości co do winy kierowcy, jednak nie ma go na miejscu w chwili wystawiania mandatu. Ponadto mandat musi być pozostawiony w taki sposób, by kierowca nie mógł go przeoczyć – przeważnie wkładany jest za wycieraczki samochodu. Kierowca ma 14 dni na opłacenie mandatu zaocznego. Najczęściej spotykanymi mandatami zaocznymi są mandaty z fotoradaru oraz mandaty za nieopłacone parkowanie w płatnej strefie parkowania. Mandat zaoczny nie przedawnia się, podobnie jak mandat gotówkowy.

Przedawnienie mandatu kredytowanego w 2024 roku – co się stanie, gdy nie zapłacę mandatu?

Po przyjęciu mandatu kredytowanego kierowca ma 7 dni na jego opłacenie. Jeśli nie wywiąże się z obowiązującego terminu, ściąganiem grzywny zajmie się Naczelnik Urzędu Skarbowego właściwy dla miejsca zamieszkania kierowcy. Czas na przeprowadzenie egzekucji wynosi 3 lata od chwili uprawomocnienia się mandatu, czyli przyjęcia go przez kierowcę. W przypadku bezskutecznej egzekucji w terminie 3 lat, następuje przedawnienie mandatu kredytowanego.

Przedawnienie wykroczeń w 2024 roku – mandaty zaoczne i gotówkowe

Osoby, które zdecydowały się nie przyjąć mandatu gotówkowe lub nie opłacić mandatu zaocznego (mandatu z fotoradaru bądź mandatu za brak opłaty za parkowanie), mogą spodziewać się wniosku o ukaranie przez sąd. Kodeks wykroczeń przewiduje jednak roczny termin na ukaranie kierowcy, jeśli sprawa prowadzona jest w trybie czynności wyjaśniających. Jeśli jednak sprawa trafi na wokandę, termin ten przedłuża się o 2 lata od momentu podjęcia decyzji o rozpoczęciu rozprawy lub posiedzenia w sądzie.

Inaczej wygląda procedura, gdy właściciel pojazdu, do którego zostało wysłane wezwanie do wskazania osoby, która kierowała pojazdem w chwili popełnienia wykroczenia, a właściciel tego kierowcy nie wskaże. O 2022 roku na takiego właściciela pojazdu może zostać nałożona kara grzywny w wysokości do 8000 zł bez punktów karnych, bez względu na popełnione wykroczenie. Jednocześnie należy pamiętać, że ITD coraz częściej porównuje zdjęcie z fotoradaru do zdjęcia z dowodu osobistego (dzięki współpracy z referatem dowodów osobistych), identyfikując tym samym sprawcę wykroczenia. Od czasu jego ustalenia ITD ma 60 dni na wystawienie mandatu.

Przedawnienie mandatu w 2024 roku – pomoc prawna adwokata

Wszystkich kierowców, którzy potrzebują pomocy prawnej dotyczącej przedawnienia mandatu – zapraszamy do kontaktu. Kierowcom pomagamy w składaniu wniosków o uchylenie mandatu oraz reprezentujemy w sprawach sądowych.

Aktualizacja artykułu 1 stycznia 2024 roku