Według polskiego prawa karnego za wypadek drogowy co do zasady odpowiada osoba która go umyślnie bądź nieumyślnie spowodowała jednocześnie naruszając zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym oraz dodatkowo jeżeli w wyniku takiego wypadku inna osoba odniosła uszczerbek na zdrowiu trwający powyżej 7 dni. W praktyce to czy nasz czyn zostanie zakwalifikowany jako przestępstwo (wypadek drogowy), czy jako wykroczenie (kolizja drogowa) zasadniczo zależy właśnie do okresu trwania uszczerbku na zdrowiu osoby pokrzywdzonej. Dlatego tak ważnym jest bieżące kontrolowanie przebiegu leczenia osoby pokrzywdzonej czy jej pobytu w szpitalu, ponieważ każdy dzień będzie miał niebagatelne znaczenie dla przyjętej kwalifikacji czynu, a także co do dalszego przebiegu postępowania. W niektórych przypadkach dobrze jest zweryfikować czy uszczerbek na zdrowiu u osoby pokrzywdzonej faktycznie trwał dłużej niż 7 dni (czasami bowiem zdarza się, iż powstały uszczerbek np. nie miał związku ze zdarzeniem w którym uczestniczyliśmy, a organ prowadzący postępowanie tego należycie nie zweryfikował). 

Ważne!, jeżeli osobą pokrzywdzoną jest dla nas osoba najbliższa (małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu) ściganie przestępstwa – wypadek drogowy następuje na jej wniosek, w innych sytuacjach ściganie tego przestępstwa następuje z urzędu (tj. co do zasady wszczynane jest przez policję).

Co grozi za spowodowanie wypadku drogowego w 2024 roku?

Wypadek drogowy jest traktowany jako przestępstwo (art. 177 i 178 kodeksu karnego) i za to co do zasady za jego spowodowanie grozi:

a) kara pozbawienia wolności do lat 3 – w typie podstawowym (art. 177 § 1 kodeksu karnego);

b) kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 – jeżeli następstwem wypadku jest śmierć osoby pokrzywdzonej, albo ciężki jej uszczerbek na zdrowiu (art. 177 § 2 kodeksu karnego);

c) kara pozbawienia wolności nie niższa niż dwa lata, do górnej granicy ustawowego zagrożenia karą zwiększonego o połowę - jeżeli sprawca wypadku (którego następstwem jest śmierć osoby pokrzywdzonej, albo ciężki jej uszczerbek na zdrowiu) znajdował się w stanie nietrzeźwości, był pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia (art. 178 § 1 kodeksu karnego). 

Od 1 października 2023 roku sąd orzeka karę pozbawienia wolności w wysokości nie niższej niż 3 lata, jeżeli następstwem wypadku jest ciężki uszczerbek na zdrowiu innej osoby albo następstwem katastrofy jest ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, do dwukrotności górnej granicy ustawowego zagrożenia lub karę pozbawienia wolności w wysokości nie niższej niż 5 lat, jeżeli następstwem czynu jest śmierć człowieka, do dwukrotności górnej granicy ustawowego zagrożenia w przypadku katastrofy, a 20 lat pozbawienia wolności w przypadku wypadku;

d) zakaz prowadzenia pojazdów od roku do 15 lat – może zostać orzeczony za popełnienie przestępstwa w typie podstawowym (art. 177 § 1 Kodeksu karnego);

e) zakaz prowadzenia pojazdów od 3 lat do 15 lat – zostaje orzeczony obligatoryjnie jeżeli sprawca wypadku w typie podstawowym (art. 177 § 1 kodeksu karnego) znajdował się w stanie nietrzeźwości, był pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia;

f) zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio – zostaje orzeczony obligatoryjnie jeżeli sprawca wypadku którego następstwem jest śmierć osoby pokrzywdzonej, albo ciężki jej uszczerbek na zdrowiu (art. 177 § 2 kodeksu karnego) znajdował się w stanie nietrzeźwości, był pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia – chyba, że zachodzi wyjątkowy wypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami w których sąd może odstąpić od orzekania dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów;

g) obowiązek naprawienia wyrządzonej przestępstwem na rzecz osoby pokrzywdzonej szkody w całości albo w części lub zadośćuczynienie za doznaną przez osobę pokrzywdzoną krzywdę – może zostać orzeczony w zależności od okoliczności sprawy albo zostaje orzeczony obligatoryjnie jeżeli osoba pokrzywdzona lub inna osoba uprawniona złoży odpowiedni wniosek. Ważne! Orzeczenie odszkodowania lub zadośćuczynienia nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu niezaspokojonej przez osobę pokrzywdzoną części roszczenia w drodze postępowania cywilnego. 

Wypadek drogowy w 2024 roku - co zrobić?

a) co do zasady jeżeli nie byliśmy wcześniej karani za popełnienie umyślnego przestępstwa, a okoliczności sprawy są bezsporne (np. przyznajemy, iż to my faktycznie naruszyliśmy zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym) to można spróbować skorzystać z instytucji warunkowego umorzenia postępowania karnego które daje szansę na modyfikację grożącej nam kary np. brak kary pozbawienia wolności lub brak zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, niemniej i tak trzeba będzie liczyć się z obowiązkiem naprawienia wyrządzonej osobie pokrzywdzonej szkody lub zadośćuczynienie doznanym przez nią krzywd, jednakże co najważniejsze, dzięki warunkowemu umorzeniu postępowania nie będziemy widnieć w Krajowym Rejestrze Karnym jako osoba karana;

b) natomiast jeżeli są wątpliwości co do okoliczności zdarzenia, uważamy, że to „osoba pokrzywdzona” jest wyłącznie winna w powstaniu wypadku lub istotnie się do niego przyczyniła, są wątpliwości co do okresu trwania uszczerbku na zdrowiu osoby pokrzywdzonej to warto spróbować powalczyć albo o zmianę kwalifikacji prawnej zarzucanego nam czynu z przestępstwa (wypadek drogowy art. 177 § 1 kodeksu karnego) na wykroczenie (kolizja drogowa art. 86 § 1 kodeksu wykroczeń) za które grozi zdecydowanie łagodniejsza kara (najczęściej kara grzywny) lub nawet o wyrok uniewinniający.

Wypadek drogowy - jak zachować się na miejscu zdarzenia?

Uczestnicząc w wypadku samochodowym, w którym zostali poszkodowali ludzie, zostawiamy pojazdy i ich części tam, gdzie są i czekamy na przyjazd policji. Najważniejsze jest sprawdzenie stanu osób poszkodowanych i zabezpieczenie miejsca zdarzania w ten sposób, aby nie zagrażał bezpieczeństwu innych uczestników ruchu drogowego.

Przystępując do działania musimy zachować "zimną krew", aby właściwie ocenić całą sytuację. Następnie włącz światła awaryjne w swoim samochodzie, zaciągnij hamulec ręczny i wyjmij kluczyki ze stacyjki. Po wyjściu z samochodu ustaw trójkąty ostrzegawcze (w zależności od miejsca wypadku- obszar zabudowany, obszar niezabudowany i autostrada) w odpowiedniej odległości, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Pomagamy również w wyłączeniu silników i wyjęciu kluczyków ze stacyjek w pozostałych samochodach, które biorą udział w zdarzeniu, jeżeli kierowcy nie będą mogli tego zrobić samodzielnie. W tej sytuacji kluczyki zostawmy przed przednią szybą. Przystępując do oceny stanu osób poszkodowanych musimy sprawdzić, czy wszyscy są przytomne, czy wśród nich są ranni, zwłaszcza w przypadku dzieci. Wszystkie informacje, które uda się nam uzyskać będą niezbędne przy wezwaniu służb ratowniczych. Wzywamy pomoc, dzwoniąc pod numer alarmowy 112.

Do czasu przyjazdu pomocy na miejsce zdarzenia, udzielamy pomocy innym w miarę naszych umiejętności ratowniczych. Warto prosić o pomoc również inne osoby - świadków zdarzenia lub innych sprawnych uczestników wypadku samochodowego, co znacznie poprawi skuteczność naszych działań oraz skróci czas trwania wszystkich procedur. Współpraca pozwoli szybciej zająć się rannymi i nieprzytomnymi.

Zgodnie z przepisami, wszyscy świadkowie wypadku drogowego, w tym kierowcy i pasażerowie przejeżdżający obok miejsca zdarzenia, mają prawny obowiązek udzielenia pomocy ofiarom. Kara za nieudzielenie pomocy może wynieść nawet trzy lata więzienia.         

Wypadek drogowy pomoc prawna adwokata

Wypadek drogowy jest jednym z najczęściej popełnianych przestępstw związanych z ruchem drogowym za którego popełnienia grożą dotkliwe kary (przede wszystkim kara pozbawienia wolności oraz zatrzymanie prawa jazdy), dlatego jeżeli dojdzie do sytuacji w której otrzymamy zarzuty spowodowania wypadku drogowego należy dokładnie przeanalizować stan faktyczny sprawy, zweryfikować treść opinii biegłego (jeżeli ta w sprawie została sporządzona, pod kątem ustalenia czy nie zawiera błędów, nieścisłości), zeznania świadków zdarzenia itd. tak aby wybrać najbardziej korzystne w danej sytuacji rozwiązanie (np. próba zmiany wypadku drogowego na kolizję drogową) oraz aby zminimalizować ryzyko otrzymania surowej kary lub nawet aby doprowadzić do uniewinnienia.

Zatem jeśli chcesz otrzymać poradę prawną w Twojej sprawie lub skorzystać z pomocy prawnej adwokata skontaktuj się z nami

Przeczytaj również:

Zatrzymanie prawa jazdy po wypadku - procedura jego zatrzymywania, jak się zachować?

Aktualizacja artykułu 1 stycznia 2024 roku


Data publikacji: 19.05.2021