Zatrzymanie prawa jazdy przez policję, cofnięcie uprawnień do prowadzenia pojazdów oraz zakaz prowadzenia pojazdów to pojęcia, które często są ze sobą mylone. Wielu kierowcom trudno rozstrzygnąć różnice między nimi, a niekiedy dość zawiłe przepisy prawne, które bywają różnie interpretowane nawet przez sądy, nie ułatwiają życia kierowcom. Dzisiaj postaramy się rozwiązać wszelkie wątpliwości, dotyczące zabrania prawa jazdy, cofnięcie uprawnień oraz zakazu prowadzenia pojazdów – czym się od siebie różnią, kogo dotyczą i jakie są konsekwencje wydania różnych decyzji i wyroków sądu.
Kiedy dochodzi do zatrzymania prawa jazdy przez policję w 2024 roku?
Do zatrzymania prawa jazdy najczęściej dochodzi w przypadku przekroczenia dozwolonej prędkości w terenie zabudowanym o więcej niż 50 km/h (w świetle nowych przepisów obowiązujących od 5 grudnia 2020, kierowcy nie są zobligowani do posiadania dokumentu potwierdzającego uprawnienia do prowadzenia pojazdów). W przypadku kontroli i pomiaru prędkości, która wykazuje takie przekroczenie, policjant jest zobligowany do zatrzymania prawa jazdy. Podobny obowiązek funkcjonariusz policji ma wówczas, gdy u kierowcy stwierdzi niedopuszczalną ilość alkoholu we krwi lub gdy kierowca jest pod wpływem środków odurzających. Również przekroczenie limitu punktów karnych skutkuje zatrzymaniem prawa jazdy. Fakultatywnie policjant może (ale nie musi) zatrzymać prawo jazdy, gdy ma uzasadnione podejrzenie o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, za który sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów. Dzieje się tak np. w przypadku kolizji drogowej lub wypadku drogowego.
Informację o zatrzymaniu prawa jazdy policja przekazuje staroście albo prokuraturze lub sądowi. Organ właściwy wydaje decyzję o prawnym zatrzymaniu prawa jazdy, a od decyzji tej można się odwołać. Dodatkowo informacja o zatrzymaniu prawa jazdy jest wprowadzona do centralnej ewidencji kierowców.
Prowadzenie pojazdu po zatrzymaniu prawa jazdy w 2024 roku
W sytuacji zatrzymania prawa jazdy za przekroczenie prędkości o więcej niż o 50 km/h w obszarze zabudowanym i dalszej jazdy kierowcy, mogą go spotkać następujące konsekwencje:
- Zatrzymanie prawa jazdy na kolejne 3 miesiące, a w przypadku ponownej jazdy po zatrzymaniu prawa jazdy, kierowcy zostają cofnięte uprawnienia do kierowania pojazdami i jest traktowany tak, jakby nigdy ich nie posiadał, co wiąże się z obowiązkiem zaliczenia na nowo kursu na prawo jazdy oraz zdania egzaminu na prawo jazdy;
- Za jazdę po elektronicznym zatrzymaniu prawa jazdy, a przed wydaniem decyzji o zatrzymaniu praw jazdy na 3 miesiące lub po jej wydaniu, grozi odpowiedzialnością z art. 94 kodeksu wykroczeń, za którego popełnienie można otrzymać karę aresztu, karę ograniczenia wolności lub karę grzywnę od 1500 do 30000 złotych oraz zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat;
W przypadku jazdy po alkoholu lub narkotykach, uprawnienia do prowadzenia pojazdem zostają zawieszone w chwili zatrzymania prawa jazdy przez policję, jeszcze przed wydaniem postanowienia sądu lub prokuratury potwierdzającego lub nie jego zatrzymanie, a więc sytuacji dalszej jazdy, kierowcy grozi zarzut z art. 94 kodeksu wykroczeń, za którego popełnienie grozi kara aresztu, kara ograniczenia wolności lub kara grzywny do 1500 do 30000 złotych oraz zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat
Jeśli prawo jazdy zostało zatrzymane po spowodowaniu kolizji drogowej lub wypadku drogowego to dopiero po wydaniu przez sąd lub prokuraturę postanowienia o zatrzymaniu prawa jazdy, kierowcy w przypadku dalszej jazdy również grozi zarzut z artykułu 94 z kodeksu wykroczeń.
Zakaz prowadzenia pojazdów a cofnięcie uprawnień do prowadzenia pojazdów
Zakaz prowadzenia pojazdów jest środkiem karnym, którego celem jest zabezpieczenie uczestników ruchu drogowego od tych kierowców, którzy stwarzają zagrożenie na drodze. Zakaz prowadzenia pojazdów ma też wpłynąć na kierowcę, by w przyszłości stosował się do kodeksu drogowego. Obligatoryjnie (obowiązkowo) zakaz prowadzenia pojazdów co do zasady nakładany jest na kierowców pojazdów, którzy pojazd prowadzili pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających oraz na osoby, które uczestniczyły w wypadku drogowym i nie udzieliły pomocy ofiarom tego wypadku. Fakultatywnie (nieobowiązkowo) zakaz prowadzenia pojazdów może zostać także orzeczony za spowodowanie kolizji drogowej lub wypadku drogowego, o ile kierowcy nie zostanie postawiony zarzut spowodowania zagrożenia w ruchu drogowym. Zakaz prowadzenia pojazdów, który orzeka sąd, nie jest równoznaczny z cofnięciem uprawnień do prowadzenia pojazdu. Po uprawomocnieniu się wyroku, sąd przekazuje odpis wyroku do starosty, który wydaje decyzję administracyjną o cofnięciu uprawnień do prowadzenia pojazdów.
Cofnięcie uprawnień do prowadzenia pojazdu w 2024 roku
Decyzję administracyjną o cofnięciu uprawnień do prowadzenia pojazdów wydaje starosta/urząd miasta. Może ona zostać wydana między innymi:
- na podstawie orzeczenia lekarskiego, stwierdzającego przeciwwskazania zdrowotne do prowadzenia pojazdów
- na podstawie orzeczenia psychologicznego, które stwierdza przeciwwskazania psychologiczne do prowadzenia pojazdów
- niestawienia się na egzamin państwowy w trybie art. 49 ust. 1 pkt 2 i 3 lit. B
- na podstawie negatywnego wyniku egzaminu państwowego (tryb art. 49 ust. 1 pkt. 2 i 3)
- po ponownym przekroczeniu limitu punktów w okresie 5 lat od skierowania na kurs reedukacyjny - od 17 września 2022 roku
- po popełnieniu w dwu letnim okresie próbnym trzech wykroczeń lub jednego przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji
- po orzeczeniu zakazu prowadzenia pojazdu
Kierowanie pojazdem po wydaniu wyroku o zakazie prowadzenia pojazdu grozi zarzutem z art. 244 kodeksu karnego, zaś po wydaniu decyzji o cofnięciu uprawnień zarzutem z art. 180a kodeksu karnego – w obu przypadkach traktowane jest jako przestępstwo, a nie wykroczenie. Kierowcy, który będzie łamał sądowy zakaz prowadzenia pojazdów grozi kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat, natomiast kierowcy, który będzie ignorować decyzję o cofnięciu uprawnień, grozi nawet kara pozbawienia wolności do 2 lat. W obu przypadkach Sąd może orzecz dodatkowy zakaz prowadzenia pojazdów od 1 roku do 15 lat.
Jak przywrócić cofnięte uprawnienia do prowadzenia pojazdów?
Gdy okres cofnięcia uprawnień do prowadzenia pojazdów kończy się, kierowca może ubiegać się o ich przywrócenie. W przypadku skazania/ukarania za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu lub narkotyków, starosta obligatoryjnie kieruje kierowcę na kurs reedukacyjny o tematyce przeciwalkoholowej lub antynarkotykowej, z którego certyfikat pozytywnego ukończenia należy dołączyć do wniosku o przywrócenie uprawnień. Ponadto kierowca kierowany jest na badania psychologiczne oraz badania lekarskie. Składając wniosek, kierowca musi udokumentować odbycie kursu oraz odbycie badań.
Jeśli uprawnienia były cofnięte na dłużej niż rok, kierowca musi ponownie zdać egzamin na prawo jazdy, bez konieczności ukończenia kursu w przypadku doświadczonych kierowców. Kierowcy, którzy popełnili przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji w okresie dwóch lat od uzyskania prawa jazdy, co do zasady będzie musiał odbyć kurs i zdać egzaminy państwowe na prawo jazdy.
Szczerzej o tym jak szybciej odzyskać zatrzymane prawo jazdy przedstawiamy w artykule skrócenie zakazu prowadzenia pojazdów
Zatrzymanie prawa jazdy, zakaz prowadzenia pojazdów oraz cofnięcie uprawnień do prowadzenia pojazdów w 2024 roku – pomoc prawna dla kierowców z całej Polski
Dość często zdarza się, że kierowcy poddają w wątpliwość słuszność decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy, cofnięcia uprawnień oraz zakazu prowadzenia pojazdów. Jeśli również Ty masz podobne wątpliwości, skorzystaj z porady lub pomocy prawnej adwokata – skontaktuj się z nami telefonicznie lub poprzez formularz kontaktowy.
Aktualizacja artykułu 1 stycznia 2024 roku
Data publikacji: 28.02.2022
wejdź